Nawet jeśli w języku polskim konstrukcje bezosobowe pełnią drugorzędną rolę, w angielskim to chleb powszedni. Wyjaśniamy krok po kroku, kiedy i jak używać passive voice. Sprawdź szczegóły i nie pozostawaj bierny!
Wprowadzenie do strony biernej – passive voice
Mój rower został skradziony czy ktoś ukradł mi rower? Choć w języku polskim strona bierna nie należy do najmilej widzianych konstrukcji składniowych, to w angielskim korzysta się z niej nad wyraz skwapliwie. Dlatego bez wątpienia warto nauczyć się passive voice i tworzyć zdania, które w uszach native speakera zabrzmią naturalnie. Nawet jeśli to oznacza, iż musimy zmienić pewne przyzwyczajenia.
Zauważ, że w zależności od przyjętej perspektywy niektóre wypowiedzi od razu nasuwają myśl o zastosowaniu strony czynnej bądź biernej:
- My bike has been stolen (by someone)!
Mój rower został skradziony (przez kogoś)!
- Someone has stolen my bike!
Ktoś ukradł mi rower.
Obydwa zdania są gramatycznie poprawne i zrozumiałe. Jednak w angielskim możesz użyć strony biernej i nikt nie skrzywi się na myśl, iż wyszedł z tego jakiś językowy potworek. O ile w polskim dużo lepiej odbierzesz drugie zdanie, o tyle w angielskim możesz użyć albo pierwszego, albo drugiego wariantu w zależności od tego, na co chcesz położyć akcent.
Tworzenie strony biernej krok po kroku – angielski
Nieodłącznym elementem strony biernej jest czasownik to be w formie odmienionej stosownie do użytego czasu. Aby zdanie miało sens, nie możesz też zaniedbać głównego czasownika, który w przypadku czasowników regularnych ma końcówkę -ed bądź przybiera III formę nieregularną.
Oto pełne wzory do zastosowania w zdaniu oznajmującym, przeczącym i pytającym:
- Subject + verb to be + past participle (3rd form).
The first computer was invented in 1822.
- Subject + verb to be + not + past participle (3rd form).
The first computer wasn’t invented in the 21st century.
- Verb to be + subject + past participle (3rd form)?
When was the first computer invented?
Załóżmy więc, iż zdanie twierdzące w stronie czynnej brzmi:
- Karol Babbage wynalazł pierwszy komputer w 1822 roku.
Charles Babbage invented the first computer in 1822.
Najpierw zaznaczmy główny czasownik w czasie przeszłym prostym:
- Charles Babbage invented the first computer in 1822.
Jeśli chcesz odwrócić powyższe zdanie i zastosować stronę bierną, musisz pamiętać, że tym razem to komputer pojawi się na początku zdania oraz że trzeba wstawić czasownik to be w odpowiedniej formie. Czasownik to be musi zatem zgadzać się z podmiotem oraz z zastosowanym czasem gramatycznym:
- The first computer was…
Teraz musisz wyjaśnić, co dokładnie zostało wykonane na przedmiocie. Ponieważ chodzi o jego wynalezienie, użyjesz czasownika invent z końcówką -ed, a zatem:
- The first computer was invented…
Jesteś już prawie u celu. Teraz dodaj tylko resztę zdania ze wskazaniem daty:
- The first computer was invented in 1822.
Uwaga! W stronie biernej dopełnienie bliższe trafia na sam początek zdania. Dlatego we wspomnianym przykładzie wspominasz najpierw komputer. Nie oznacza to jednocześnie, iż zmienia się podmiot. Jeżeli chcesz wskazać wykonawcę czynności, pamiętaj o wstawieniu przyimka:
- The first computer was invented by Charles Babbage.
Zastosowanie strony biernej w angielskim
Kiedy zatem używamy strony biernej? Z uwagi na zmienioną kolejność wyrazów passive voice pozwala:
- zwrócić uwagę na odbiorcę czynności (przedmiot lub osobę),
- opisać czynność bez wskazywania wykonawcy czynności (szczególnie jeśli go nie znamy),
- opisać czynność w bardziej ogólny, formalny sposób, co jest typowe dla publicznych komunikatów/ogłoszeń.
Wszędzie tam, gdzie wykonawca czynności schodzi na dalszy plan, możesz więc spotkać się z zastosowaniem strony biernej.
Strona bierna i czynna – przykłady
Kolejne istotne pytanie, które się nasuwa to: kiedy jaki czas? Czym się kierować, aby nie popełnić podstawowych błędów? Sprawdź, czy wiesz, dlaczego dwa poniższe zdania się od siebie różnią:
- The bathroom is cleaned every day. (Present Simple)
- The bathroom has been cleaned. (Present Perfect)
W obu zdaniach zastosowano stronę bierną. Schemat pozostaje niezmienny, a zatem odmieniasz czasownik to be i wstawiasz odpowiednią formę past participle. Zauważ jednak, że czasownik to be zmienia swą postać w zależności od użytego czasu. Skąd się to wzięło? Powróćmy raz jeszcze do strony czynnej i załóżmy, że to John wykonuje czynność:
- John cleans (Present Simple) the bathroom every day. → The bathroom is (Present Simple) cleaned every day.
- John has cleaned (Present Perfect) the bathroom. → The bathroom has been (Present Perfect) cleaned.
Jak widać, czas, w którym podasz to be musi odpowiadać czasowi, który został użyty dla głównego czasownika w stronie czynnej. Więcej wariantów strony biernej znajdziesz w tabelce poniżej, w której w ramach urozmaicenia imiesłowem biernym jest czasownik nieregularny write.
|
ACTIVE |
PASSIVE |
TENSE |
|
He writes a novel. |
A novel is written. |
Present Simple |
|
He is writing a novel. |
A novel is being written. |
Present Continuous |
|
He wrote a novel. |
A novel was written. |
Past Simple |
|
He has written a novel. |
A novel has been written. |
Present Perfect |
|
He was writing a novel. |
A novel was being written. |
Past Continuous |
|
He will write w novel. |
A novel will be written. |
Future Simple |
|
He is going to write a novel. |
A novel is going to be written. |
To be going to |
|
He can write a novel. |
A novel can be written. |
Modal verb |
|
He must write a novel. |
A novel must be written. |
Modal verb |
Uwaga! Z założenia nie stosujemy strony biernej w czasach Present Perfect Continuous oraz Past Perfect Continuous.
Strona bierna – inne konstrukcje bezosobowe
Innym ciekawym przykładem strony biernej są konstrukcje I was told czy I was asked. Dzięki nim możesz zakomunikować, co Ci powiedziano albo o co poproszono. Zwróć uwagę, że choć słowo I pojawia się na początku zdania, jesteś odbiorcą komunikatu. Przykładowo:
- I was told to call later – Powiedziano mi, żeby zadzwonić później.
- I was asked to wait – Poproszono mnie, abym poczekał/a.
Wakacje już za nami, a jesień to idealny moment, aby podjąć się nowych wyzwań. Sprawdź aktualne oferty ProfiLingua i skorzystaj z ofert specjalnych. Zapraszamy!
Nawet jeśli w języku polskim konstrukcje bezosobowe pełnią drugorzędną rolę, w angielskim to chleb powszedni. Wyjaśniamy krok po kroku, kiedy i jak używać passive voice.
