Skąd się biorą angielskie słowa? Poznaj zasady i wskazówki, dzięki którym rozwiniesz świadomość językową i nauczysz się nowych sposobów tworzenia wyrazów. W dzisiejszym artykule wyjaśniamy słowotwórstwo.

Angielskie słowotwórstwo – co to jest?

Słowotwórstwo to po angielsku word formation. Chodzi o dział językoznawstwa, który skupia się na budowie i sposobach tworzenia wyrazów. Zauważ, że wyraz podstawowy, tzw. base word różni się od wyrazu, który powstaje po dodaniu odpowiednich cząstek. Dla przykładu, w języku polskim wyrazem podstawowym jest stal, a wyrazem pochodnym – stalowy.

W dzisiejszym artykule zajmiemy się więc angielskimi przykładami. Popularne formacje słowotwórcze tworzysz za pomocą przedrostków, czyli inaczej prefixes albo z użyciem przyrostków, a zatem suffixes. W pierwszym przypadku, jak sugeruje nazwa, prefiks występuje przed rdzeniem wyrazu. Natomiast sufiks to cząstka, która znajduje się po rdzeniu wyrazu.

Word formation – przykłady zastosowania

Obecność formantów wpływa na sens wyrazu, ale nie wpadaj od razu w panikę. Na podstawie konkretnych prefiksów możesz wydedukować znaczenie nowego słowa. Dajmy na to, angielskie przedrostki in- albo un- wprowadzają negację, więc otrzymujesz znaczenie przeciwne do base word. Dla porównania, prefiks re- wyraża powtórzenie. Zobacz tabelkę i inne przykłady:

Wyraz

bazowy

Przykładowy przedrostek

Przykład zastosowania

Znaczenie

przed/po

dependent

in-

independent

zależny/niezależny

happy

un-

unhappy

szczęśliwy/nieszczęśliwy

like

dis-

dislike

lubić/nie lubić

work

over-

overwork

pracować/

przepracowywać się

estimate

under-

underestimate

oszacować/

zbyt nisko oszacować

configured

pre-

preconfigured

skonfigurowany/

wstępnie skonfigurowany

meal

post-

post-meal

posiłek/

po posiłku

operate

co-

cooperate

działać (pracować)/ wspołdziałać (współpracować)

build

re-

rebuild

budować/odbudowywać

human

super-

superhuman

ludzki/nadludzki

 

Równie ważnym sposobem tworzenia nowych wyrazów są sufiksy. Zauważ, że po dodaniu przyrostków możesz otrzymać inną część mowy, np. przymiotnik zamiast czasownika. Oto przykłady zastosowania wraz z wyjaśnieniami:

 Wyraz bazowy

Przykładowy przyrostek

Przykład zastosowania

Znaczenie

przed/po

fascinate

-ed

fascinated

zafascynować/zafascynowany

amaze

-ing

amazing

zdumiewać/zdumiewający

health

-y

healthy

zdrowie/zdrowy

quick

-ly

quickly

szybki/szybko

mind

 -ful

mindful

umysł/świadomy

care

-less

careless

dbałość/niedbały

friend

-ship

friendship

przyjaciel/przyjaźń

kind

-ness

kindness

życzliwy/życzliwość

free

-dom

freedom

wolny/wolność

child

-hood

childhood

dziecko/dzieciństwo

Zadania z luką – słowotwórstwo na maturze

Zapamiętanie kilku prostych zasad pomoże Ci poszerzyć zasób słownictwa i lepiej zrozumieć ważne mechanizmy językowe. Kiedy znasz wyraz podstawowy, często dzięki dodaniu krótkiego formantu (prefiksu lub sufiksu) otrzymujesz nowe znaczenie.

Niewykluczone, że zadania ze słowotwórstwa pojawią się też na egzaminie maturalnym. Mogłoby to polegać na przekształceniu wyrazów z ramki i uzupełnieniu nimi odpowiednich luk, tak aby otrzymany tekst był spójny i logiczny. Próbkę masz poniżej:

Thanks to them, owners have the chance to drop off their pet for the working day 8.3. ___________

that the animal will get all the company it needs.

Aby odpowiednio rozwiązać tę część zadania, maturzysta musiał wybrać słówko know i odpowiednio je dostosować. W odpowiedzi podawał zatem knowing. Pełną treść ćwiczenia znajdziesz na oficjalnej stronie CKE, w arkuszu egzaminacyjnym (poziom rozszerzony, 2016 rok).

Rzecz jasna, sposobów na tworzenie nowych połączeń jest więcej. Śledź na bieżąco naszego bloga z języka angielskiego, a dowiesz się, na czym polegają compound nouns, czyli tzw. rzeczowniki złożone.

Nauka języka obcego po swojemu? W ProfiLingua możesz rozwijać się tak, jak Ci się wymarzy. Oferujemy różnorodne kursy językowe (w tym promocje dla dorosłych), a także szkolenia biznesowe w atrakcyjnej cenie. Sprawdź, która oferta podbije Twoje serce!